8. Šumarstvo, lov i ribolov

Depozicija zagađujućih materija je jedan od glavnih egzogenih faktora koji utiču na promenu zemljišnih uslova, na zdravstveno stanje šuma i vegetacijski sastav, kao i na kvalitet šumskog zemljišta utičući tako na stabilnost ekosistema. Takođe, kao rezultat depozicije javlja se i smanjenje otpornosti šuma na sušu, ali i na napade insekata i gljivica. Promene u hemijskim karakteristikama zemljišta utiču na stanje kruna drveća i sastav vrsta, takođe i na otpornost šuma na napade insekata i bolesti. Stanje kruna omogućavaju procenu stanja drveća u zavisnosti od mnogih stresnih faktora, pre svega aerozagaćenja i zato predstavlja validnu meru za ocenu sveukupnog šumskog stanja, iako uzroci uočene defolijacije ne moraju biti kvantifikovani i specifični.

Podindikatori:

1. Defolijacija. Monitoring zdravstvenog stanja gubitka lišća na drveću u šumama u svakoj od defolijacionih klasa „nema“, „slaba“, „umerena“, „jaka“ i „mrtvo drvo“.

2. Dekolorizacija. Monitoring zdravstvenog stanja promene boje lišća na drveću u šumama u svakoj od dekolorizacionih klasa „nema“, „slaba“, „umerena“, „jaka“ i „mrtvo drvo“ je važan indikator stanja kruna. Kombinovana procena. Kombinovana procena oštećenja stabala u klasama „nema“, „slaba“, „umerena“, „jaka“ i „mrtvo drvo“.

• Defolijacijom su tokom 2012. i 2013. godine jače zahvaćeni lišćari nego četinari
• Prema meteorološkim podacima leto 2012. bilo je jedno od najtoplijih na teritoriji Srbije od kad postoje merenja.  Leto 2013. godine takođe je bilo veoma toplo.

Zdravstveno stanje šuma prati se preko indikatora defolijacija, dekolorizacija i kombinovana procena oštećenja stabala u mreži monitoringa ICP Forests, koji obavlja nacionalni fokal centar ѕa praćenje stanja šuma u Institutu za šumarstvo. U 2013. godini urađena je procena stanja šumskih vrsta na 117 bioindikacijskih tačaka, na ukupno 2794 stabla.

Defolijacijom su tokom 2012 i 2013. godine jače zahvaćeni lišćari nego četinari. Slaba defolijacija četinarskih vrsta drveća smanjuje se u poslednje 3 godine, dok je broj stabala koje nemaju oštećenja defolijacije ujednačen. Kao i u prethodnim godinama u 2013. godini crni bor se pokazao drastično najosetljiviji. Samo 35,8 % stabala crnog bora nije bilo zahvaćeno dekolorizacijom. Kod lišćarskih vrsta prisutno je povećanje jake defolijacije u poslednje dve godine.

Prema meteorološkim podacima leto 2012. bilo je jedno od najtoplijih na teritoriji Srbije od kad postoje merenja. Letnja suma padavina je u skoro celoj Srbiji bila ispod prosečnih vrednosti. Leto 2013. godine takođe je bilo veoma toplo i sa količinom padavina ispod proseka za to doba godine.

U kategoriji jake defolijacije i oštećenja u 2012. i 2013. godini registrovan je drastičan porast jake defolijacije lišćarskih vrsta, kao i porast defolijacije četinarskih vrsta. Stepan jake defolijacije izjednačen je u 2013. godini i za lišćarske i za četinarske vrste i iznosio je oko 4 %. Dosadašnja prosečna defolijacija četinarskih vrsta bila je 2,2 %, a lišćarskih vrsta oko 1 %. Ovakav porast jake defolijacije četinarskih i drastičan porast jake defolijacije lišćarskih vrsta, posledica je dva uzastopna veoma topla i sušna letnja perioda. Skoro 1 % lišćarskog drveća je potpuno isušeno tokom poslednje dve godine.

Metodologija korišćena za utvrđivanje depozicije zagađivača vazduha definisana je kriterijumima EMEP-a i metodologijom ICP Forests, a bazira se na utvrđivanju koncentracije zagađivača prema površini. Metodologija korišćena za utvrđivanje stanja zemljišta definisana je kriterijumima ICP Forests, a podrazumeva određivanje pH, CEC, C/N, organskog C i baznog zasićenja. Elementi monitoringa definisani su prema kriterijumima ICP Forests monitoringa