9. Održivo korišćenje prirodnih resursa

Udeo šuma i šumskog zemljišta sa planskom osnovom gazdovanja. Potrošnja drveta, proizvoda od drveta i drugih šumskih proizvoda.

Podindikatri:

1. Održivo upravljanje šumama. Utvrđuje ukupnu površinu šume koja je obuhvaćena planom. Plan upravljanja može biti operativnog tipa (plan menadžmenta) ili manje specifičan. Može biti registrovan ili odobren od stane javnih vlasti, ali to ne

mora da predstavlja preduslov.

2. Šumski putevi. Dužina puteva u šumama i struktura puteva.

3. Potrošnja drveta. Indikator ukazuje na intenzitet potrošnje drveta, može biti povezan sa drugim indikatorima. Korišćenje drveta umesto ne-obnovljivih sirovina predstavlja indikator održivog obrazca potrošnje u društvu.

4. Šumski sortimenti proizvedeni u državnim šumama. Struktura proizvoda. Količina prodatih šumskih sortimenata.

5. Potrošnja ogrevnog drveta po glavi stanovnika. Zapremina drveta po glavi stanovnika.

6. Šumski sortimenti koji nisu drvo. Vrednost i količina prodatih šumskih sortimenata koji nisu drvo. Šumski sortimenti koji nisu drvo su npr. meso, krzno, voće i bobice, pečurke, pluta, med, orasi, lešnici...

7. Ekosistemske usluge. Vrednost naplaćenih usluga u šumama i na šumskom zemljištu. Usluge rekreacije, estetike, dozvole za lov i ribolov i dr. Ovde bi trebalo navesti i privatne ugovore za konzervaciju životne sredine i sve tržišne usluge dobijene od šuma, koje generalno doprinose povećanju prihoda vlasnicima.

8. Dostupnost za rekreaciju. Površina šuma i šumskog zemljišta koju javnost može koristiti u rekreacione svrhe i intenzivnost upotrebe. Obrasci vlasništva i imovinska prava utiču na pristupanje javnosti šumama i šumskom zemljištu. Pristup šumama omogućuje ljudima da iskoriste njihovu rekreacionu vrednost koja doprinosi njihovom kvalitetu života.

9. Kulturne i duhovne vrednosti. Broj lokacija u šumi koje imaju kulturne ili duhovne vrednosti. Šume mogu imati veliku kulturnu i duhovnu vrednost za društvo i individualno, posebno zbog religijskih, estetskih i istorijskih razloga. Primeri su arheološka mesta u šumama, gigantsko ili neobično drveće, mesta dešavanja istorijskih događaja ili obreda, mesta povezana sa slavnim ličnostima...

• Ukupna površina privrednih šuma u Srbiji iznosi oko 1.700.000 ha, ili oko 80 %
• Tokom poslednje dekade došlo do povećanja prizvodnje sortimenata iz državnih šuma i to sa 0,7 na 0,8 m³/ha
• U poslednje tri godine ukupna dužina šumskih puteva povećana  je za oko 40 %

Podindikator: Upravljanje

U Srbiji je 52,2% šuma u privatnom vlasništvu, 39,8% u državnom vlasništvu, a 8% pripada drugim oblicima vlasništva. Parametri kvaliteta šuma razlikuju se u zavisnosti od vlasništva. Iako državne šume čine nešto manje od 40%, ukupna drvna zapremina koja se nalazi u njima iznosi 48,5% ili 196 m³/ha, dok je drvna zapremina u privatnim šumama kojih ima preko 52% nešto ispod 45% ili 138 m³/ha.

Šumama u Srbiji, gazduju javna preduzeća. Najvećom površinom državnih šuma gazduju: „Srbijašume“, „Šume Vojvodine“, „Borjak“- Vrnjačka banja i Nacionalni parkovi. JP „Srbijašume“  u svom sastavu ima 17 šumskih gazdinstava, a JP „Šume Vojvodine“ 4.

Privredne šume

Državne šume koje su dodeljene na korišćenje šumskim gazdinstvima i privatne šume van zaštićenih područja pre svega posmatramo kao privredne šume. Ukupna površina privrednih šuma u Srbiji iznosi oko 1.700.000 ha, ili oko 80 % od ukupne površine šuma.

Privredne šume sa planskom osnovom gazdovanja

Za šume i šumsko zemljište u državnoj svojini (preko 1.100.000 ha) koje su dodeljene na korišćenje javnim preduzećima se svakih 10 godina vrši izrada Posebnih osnova gazdovanja, na koje saglasnost daje Uprava za šume Ministarsva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede. Površina šuma u Srbiji koja je obuhvaćena planskim dokumetima gazovanja iznosi oko 900.000 ha, što je oko 45 % od ukupne površine šuma ili 53 % od ukupne površine privrednih šuma.

Podindikator: Potrošnja i prodaja

Uočava se da je tokom poslednje dekade došlo do povećanja prizvodnje sortimenata iz državnih šuma i to sa 0,7 na blizu 0,9 kubnih metara po hektaru šume. U 2013. godini taj odnos je bio 0.89 kubna metra po hektaru šume, što je gotovo isto kao i 2009. godine.

Odnos ogrevnog i industrijskog drveta na globalnom nivou iznosio je 51,2 : 48,8, dok je u Evropi taj odnos 17,8 : 82,2. U Srbiji je odnos ogrevnog i industrijskog drveta u 52 : 48, sa trendom povećanja učešća industrijskog drveta u odnosu na ogrevno drvo koji je započeo 2003.

Prodati šumski sortiomenti uključuju svo drvo izneseno iz šuma oguljene kore ili ne, oblo ili u obliku cepanica ili u nekom drugom obliku i prodato kao šumski sortiment. Prodati šumski sortimenti su prihod vlasnika ili korisnika šuma. Prodaja šumskih sortimenata povećana je u 2013. godini u odnosu na prethodnu godinu, ali nije dostigla nivo prodaje iz prethodnih godina.

Procenjuje se da će se potrošnja glavnih drvnih proizvoda (oblovine, papira, drvne građe) porasti u narednih 30 godina. Korišćenje čvrstog biogoriva za dobijanje struje može biti i do tri puta veća do 2030. od sadašnjeg nivoa. Očekuje se da će potrošnja  oblovine do 2050 godine porasti za 50 do 75%.

Podindikator: Šumski putevi

Još jedan od značajnih indikatora stanja šuma su šumski putevi. Oni ukazuju na način korišćenja i upravljanja šumama. Što je veća dužina šumskih puteva održivost eksploatacije šuma bazirana na planskom razređivanju i raščišćavanju je veća. Ukoliko imamo manju gustinu šumskih puteva, znači da je eksploatacija bila po obodima šuma i beležimo manje smanjenje površine pod šumom.

Registrovano je povećanje ukupne dužine šumskih puteva od 2000. godine za preko 300 %. U odnosu na 2009. godinu ukupna dužina je povećana za preko 50 %. Nagli porast je najuočljiviji kod šumskih puteva sa izgrađenim kolovozom, preko 12 puta, dok je porast dužine puteva sa tvrdom podlogom za preko 80 %. Dužina puteva bez izgrađenog kolovoza je neznatno povećana. Tokom 2013. godine došlo je do povećanja dužine svih kategorija šumskih puteva.

Metodologija definisana kriterijumima UNECE/FAO. Metodologija definisana od strane Republičkog zavoda za statistiku.